Lees de tekst nog niet.
Lees de titel en bekijk het plaatje.
Wat zie je al?
Bij welk schoolvak past deze tekst het best?
Als je de titel leest denk je misschien aan een verhaal over tovenaars en elfen en magische zwaarden. Zoiets als Harry Potter of Lord of the Rings, maar zo’n verhaal is dit niet. Dit verhaal gaat over vulkanen.
Je weet vast wel ongeveer wat een vulkaan is: zo’n berg die vuur spuwt, toch? Klopt. Om precies te zijn is een vulkaan een opening in het aardoppervlak, waar vloeibare steen en gassen door naar buiten komen. Soms spuugt een vulkaan ook brokken steen uit.
Tip: denk je aan de leesvraag?
We vinden het normaal dat er eens in de zoveel tijd een vulkaan uitbarst, maar het blijft een wonderlijk verschijnsel. Om het te snappen, moet je weten hoe de aarde in elkaar zit. De aarde is geen ‘steenklomp’. De aarde is eigenlijk een soort muffin die niet lang genoeg gebakken is. De buitenkant is hard, maar wat binnenin zit is warm en vloeibaar. Bij de aarde noem je de buitenkant de aardkorst. Binnen in de aarde zit zachte, vloeibare steen. Des te dieper je de aarde ingaat, des te warmer het is.
Kan overal in de aardkorst een vulkaan ontstaan? Nee, zo werkt het niet. Op de ene plaats komen ze wel voor, op de andere niet. De aardkorst bestaat namelijk uit een aantal stukken. Dat noem je platen. Die platen bewegen van elkaar af of naar elkaar toe. Weliswaar heel traag, een paar centimeter per jaar, maar ze liggen niet stil. Daarbij schuift de ene plaat soms onder de andere. Op plaatsen waar dat gebeurt, komen vulkanen het meeste voor. Dit kan op het land zijn of in de zee. Van de ongeveer 1.500 vulkanen op de wereld ligt meer dan de helft in zee.
In en rond de Grote Oceaan zijn opvallend veel vulkanen. Daar ligt de zogenaamde Ring van Vuur. Een cirkel – of eigenlijk meer een hoefijzervorm – waarlangs vulkanisme veel voorkomt. Niet toevallig langs de randen van een aantal platen. Het hoefijzer loopt langs Australië en Indonesië omhoog, naar Japan en de westkust van Noord-Amerika. Langs de Westkust van Zuid-Amerika loopt de ‘ring’ weer omlaag. Er zijn 452 vulkanen in dit gebied. Daarvan zijn er 128 actief. Vulkanen kunnen namelijk ook ‘dood’ of ‘slapend’ zijn, dan hoef je niet bang te zijn voor een uitbarsting.
Het gerommel aan de randen van de platen zorgt ook nog voor andere natuurverschijnselen. Ook aardbevingen en zeebevingen komen dan vaak voor. In België zitten we rustig. Ons land ligt niet aan de rand van een plaat, maar behoorlijk in het midden. De dichtstbijzijnde rand van ‘onze’ plaat ligt in Italië. Daar vind je dan ook wel een paar vulkanen.